TRT dijital platformu Tabii’de (1) 29 Ekim – 22 Aralık 2023 tarihleri arasında yayınlanan Mahsusa Trablusgarb (2) dizisinin 4. bölümünden alınmış ve Fetih Suresi’nden bir bölümün yer aldığı klip, TRT tarafından internette paylaşılmış. (3) Klip, dinine bağlı her Müslümanı mutlu edecek bir kesit. Peki dizi için aynı şeyi söyleyebilir miyiz?
Mahsusa her ne kadar isim olarak Türk istihbaratının temeli “Teşkilatı Mahsusa”yı hatırlatsa da, aslında dizide aralarında İstihbarat Teşkilatı’nın efsane ismi Kuşçubaşı Eşref’in de olduğu bir grup Osmanlı subayının, Trablusgarp Savaşı’nda (1911-12) (4) farklı yollarla Trablusgarp’a gidip yerel halkı teşkilatlandırarak, İtalyan işgaline karşı verdikleri mücadele anlatılıyor. Kurmay Albay Neşet’in Trablus’ta, Kurmay Binbaşı Enver’in Bingazi’de, Kurmay Binbaşı Mustafa Kemal’in Derne’de Osmanlı birliklerine komuta etmeleri, Şehzade Osman Fuad Efendi, Senusi şeyhi Ahmed eş-Şerif es-Senusi ve Ömer Muhtar’ın da bu savaşa destekleri konu ediliyor.
Dizi, Enver Bey, Mustafa Kemal, Nuri Bey, Fethi Bey, Çerkes asıllı Osmanlı subayı ve İttihat ve Terakki’nin fedailerinden Yakup Cemil ve Kuşçubaşı Eşref’in, Mısır ve farklı yollardan Trablusgarb’a ulaşması ile başlıyor, kara savaşlarının en can alıcı noktasında sona eriyor. Ama tarihi olarak Balkan Savaşı’nın başlamasıyla Osmanlı Devleti, İtalya ile barış antlaşması imzalamak zorunda kalıyor ve Trablugarp Vilayeti kaybediliyor.
Tabi Trablusgarp Savaşı, aslında dizide ele alınan cephelerden çok daha geniş bir alanda, Beyrut’tan Çanakkale’ye ve Rodos’a kadar yayılıyor. Hatta bir bölümde Sadrazam Kamil Paşa’nın, Rodos’un kurtarılmasına öncelik verilmesi ve Meclis-i Mabusan’daki tartışmalara yer veriliyor. Ahmed Muhtar Paşa, Kâmil Paşa ve Şeyhülislam Cemaleddin Efendi savaşa karşı tavır alırken, Talat Bey, Enver Bey’in tarafında yer alıyor.
Normalde Balkan Savaşları öncesinde, Osmanlı’nın Kuzey Afrika ve Adalar denizindeki Oniki adayı kaybettiğimiz ve sonunda büyük bir yenilgiye uğradığımız Trablusgarp Savaşı’nın, başarılarla dolu bir bölümü diziye taşınmış. Bu yapım da aynen Çanakkale Savaşı gibi, Plevne savunması gibi, başarılı cephelerden güç alma ve bir kahraman çıkarma girişimi olarak görünüyor.
Bazı Senusi, Tuareg ve Sudan gelenekleri, Fransız gazetecinin Osmanlılara yardımı, ihanetler ve ümmet bütünlüğü gibi konularla süslenmiş olsa da, günün sonunda “İttihat ve Terakki teşkilatlanması ve Mustafa Kemal miti oluşturma çabaları” diziye hakim ruhu veriyor. Dizinin ortalarında Mustafa Kemal, “Allâhü ekber” diye savaşa giderken, son bölümde gerçekte nerede ve hangi savaşta söylediğini bilemediğimiz “Ya İstiklal Ya Ölüm” diyerek düşman üzerine yürüyor.
Dizinin başlarında İzzeddin el-Kassam, Enver Paşa ve ekibini kurtarıyor. Burada senaristler güncel Filistin meselesine bir gönderme yapmayı uygun görüyor. (5) TRT’nin tarihi dizilerdeki başarısını yadsıyamayız ama özellikle yakın dönem dizilerinin, değişen konjonktüre göre renk değiştirdiğini de unutmamak gerekiyor.
(1) https://www.tabii.com/detail/155609/mahsusa
(2) https://tr.wikipedia.org/wiki/Mahsusa:_Trablusgarb
(3) https://www.youtube.com/watch?v=dYdYls5sKQk
(4) https://tr.wikipedia.org/wiki/Trablusgarp_Sava%C5%9F%C4%B1 https://islamansiklopedisi.org.tr/trablusgarp-savasi
(5) https://www.aa.com.tr/tr/kultur/mahsusa-dizisi-bugun-yasanan-olaylara-mercek-tutmayi-amacliyor/3072575
