Yüksek Seçim Kurulu (YSK), iptal edilip yenilenmesine karar verilen İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminin gerekçeli kararını açıkladı. 6 Mayıs’ta İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminin yenilenmesine karar veren Kurul’un merakla beklenen gerekçeli kararı 16 gün sonra açıklandı. Organize hile ve usulsüzlüklerin ortaya konulduğu gerekçede, sandık kurulu başkanının mülki amir tarafından bildirilen kamu görevlileri listesinden seçilmesinin yasal zorunluluk olduğuna dikkat çekilirken, 754 sandık başkanının kamu görevlisi olmadığı, bu sandıklarda oy kullanan seçmen sayısının ise 212 bin 276 olduğu belirtildi. Ayrıca yine 2 bin 333 sandıkta sandık kurulu üyeliklerinin de kamu görevlisi olmayanlar arasında belirlendiği aktarıldı.
SONUCUN GÜVENİLİRLİĞİ CİDDİ ZEDELENDİ
250 sayfalık gerekçeli kararın 212 sayfasında İstanbul seçimlerindeki organize hile ve usulsüzlükler anlatıldı. 4 muhalif üye ise 38 sayfalık muhalefet şerhi hazırladı. Gerekçede, kanunla getirilen sandık kurulu başkanının belirlenmesine dair şekil şartlarının ihlalinin seçimin güvenilirliğini ortadan kaldırdığı, kanuna aykırı şekilde oluşan sandık kurullarının yaptığı seçim iş ve işlemlerine itibar edilmesinin mümkün olmadığı vurgulandı. Gerekçede, seçim sonucunun belirlenmesinde en önemli unsurlardan biri olan sayım döküm cetvelleriyle ilgili ise 108 sandıkta sayım döküm cetvelinin bulunmadığı veya imzasız olduğu kaydedildi. “Yok hükmünde” değerlendirmesi yapılan 108 sandıkta 30 bin 281 seçmenin oy kullandığına işaret edilirken, bu durumun, seçim sonucunun güvenilirliğini ciddi biçimde zedelediği kaydedildi. Gerekçede, oy kullanma hakkı olmamasına karşın oy kullandığı tespit edilen kısıtlı, ölü ve tutuklu-hükümlü seçmen sayısının ise 706 olduğu ifade edildi.
İHTİYACIN 7 KATI MEMUR BULUNUYOR
Gerekçede, İstanbul seçimlerinin yenilenme nedenlerinden birisi olan memur olmayan sandık kurulu başkan ve üyeleriyle ilgili önemli tespitler yer aldı. 13 Mart 2018 tarihinde yapılan değişikle sandık kurulu başkanlarının kamu görevlileri arasından seçilmesinin kanunen zorunlu hale getirildiği hatırlatılarak, kanun koyucunun getirdiği bu yeni düzenlemenin ilçe seçim kurulları ve Yüksek Seçim Kurulu tarafından itirazlar aşamasında dikkate alınması gerektiğine dikkat çekildi. İstanbul seçimlerinde kurulan 31 bin 186 sandık için 93 bin 558 kamu görevlisine ihtiyaç duyulduğu, buna karşın sandık kurullarında görev alabilecek durumda olan kamu görevlisi sayısının ise 220 bin olduğuna dikkat çekildi. Ayrıca bu sayının sandık kurulu başkanlığı için ihtiyaç duyulan kamu görevlisinin sayısının yaklaşık yedi katı olduğu aktarıldı.
754 SANDIK BAŞKANI KAMU GÖREVLİSİ DEĞİL
Gerekçede, yasal zorunluluk olarak ilçe seçim kurullarınca sandık kurulu başkanlarının makul ve hukuki bir gerekçe ileri sürülmeksizin belirlenmemiş olması ve bu suretle şekil şartlarının ihlalinin, seçimin güvenilirliğini ortadan kaldırdığı belirtildi. Gerekçede, “Bu sebeple kanuna aykırı şekilde oluşan sandık kurullarının yaptığı seçim iş ve işlemlerine itibar edilmesi mümkün bulunmamaktadır” denildi. Gerekçede kamu görevlisi olmayan sandık kurulu başkan ve üyeye ilişkin de bilgiler yer aldı. Buna göre, 754 sandık kurulu başkanı yasal zorunluluğa uyulmaksızın kamu görevlisi olmayan kişiler arasından belirlendi. 754 sandıkta oy kullanan seçmen sayısının 212 bin 276 olduğuna dikkat çekilirken, AK Parti ve CHP arasındaki oy farkının ise 13 bin 729 olduğu vurgulandı. Gerekçede, “Bu şekilde oluşan sandık kurullarının yaptıkları seçim iş ve işlemlerine itibar edilemeyecek olması, sonuca müessir olay ve haller kapsamında değerlendirilerek seçimin neticesine müessir görülmüştür” ifadeleri kullanıldı.
İLÇE SEÇİM KURULLARI İZAH EDEMEDİ
Yine gerekçede, 2 bin 333 sandıkta sandık kurulu üyeliklerinin belirlenmesinde kanunun asıl hükmü olan kamu görevlileri arasından belirlenmesi ilkesi göz ardı edildiği belirtildi. Öte yandan, KHK ile kamudan ihraç edilen 6 kişinin sandık kurulu başkanı, 3’ünün de memur üye olarak görevlendirildiği kaydedildi. Gerekçede, kanuna aykırılık oluşturan bu belirlemenin neden yapıldığının ilçe seçim kurulları tarafından izah edilemediği de ifade edildi.
30 bin oy yok hükmünde
Seçim sonucunun belirlenmesinde en önemli unsurlardan biri olan ve İstanbul seçimlerinin iptal nedenlerinden gösterilen sayım döküm cetvelleriyle ilgili önemli tespitler de gerekçede yer aldı. Buna göre, 18 adet sandıkta sayım döküm cetvelinin hiç bulunmadığı, 90 adet sandıkta ise sayım döküm cetvellerinde sandık kurulu imzalarının bulunmadığı tespit edildi. 30 bin 281 seçmenin oy kullandığı 108 sandığa ilişkin gerekçede, “esasen yok hükmünde” değerlendirilmesi yapıldı. Gerekçede, “Sayım döküm cetvellerinin 108 sandıkta düzenlenmemiş olması, bu sandıklardaki seçim sonucunun güvenilirliğini ciddi biçimde zedelemektedir. Sayım döküm cetvellerindeki bu eksiklik, tek başına seçim sonucuna müessir olmamakla birlikte, sandık kurulu başkanlarının kanuna aykırı biçimde belirlenmesi ile birlikte değerlendirilmiştir” denildi.
Ölülerin yerine oy kullanılmış
Gerekçede, oy kullanma hakkı olmamasına rağmen oy kullandığı tespit edilen kısıtlı, ölü ve tutuklu-hükümlü sayısının 706 olduğuna işaret edildi. Buna göre, 377 kısıtlı seçmenin oy kullandığı ifade edilen gerekçede, 6 sandıkta ölü olan kişilerin yerine oy kullanıldığı, 41 sandıkta ceza infaz kurumunda bulunan tutuklu ve taksirli suçlardan hükümlülerin yerine oy kullanıldığı, 58 sandıkta ceza infaz kurumunda bulunan hükümlülerin yerine oy kullanıldığı, 224 adet zihinsel engeli nedeniyle kısıtlı olan kişinin oy kullandığı ifade edildi.
Hukuksuzluğu kabul etti, iptal sebebi değil dedi
Seçimin iptaline karşı oy kullanan YSK Başkanı Sadi Güven muhalefet şerhinde ilginç ifadeler kullandı. “212 adet sandık kurulu başkanının yasaya aykırı şekilde görevlendirildiğinde şüphe yoktur” diyen Güven bu durumun tam kanunsuzluk olmadığını iddia etti. Red oyu veren diğer üye Yunus Aykın ise muhalefet şerhinde hiçbir maddi delile dayanmadan tahminlerine yer verdi. Aykın ölü 6 kişi ile hükümlü 99 kişinin yerine diğer seçmenler tarafından yanlışlıkla imza atılmış olabileceğini öne sürdü.
İtiraz hakkı etkili bir şekilde kullanılamadı
Gerekçede, kanuna aykırı şekilde oluşturulan sandık kurullarının oluşumuna karşı 2 Mart 2019 tarihine kadar itiraz edilmediği ve bu listelerin kesinleştiği iddialarına da cevap verildi. Sandık kurullarının kamu görevlisi olması gereken başkan ve üyelerinin listesinin talepte bulunmalarına karşın, siyasi partilere verilmediğine dikkat çekilen gerekçede, “Siyasi partiler bu konudaki itiraz haklarını etkili bir şekilde kullanamamışlardır. İlçe seçim kurulları sandık kurullarının oluşumuna ilişkin görevlerini kanuna ve genelgelere uygun olarak yerine getirmedikleri olağanüstü itiraz üzerine yapılan incelemeler sonucu ortaya çıkmıştır. Seçimin neticesine müessir bir halin varlığı saptandığında alt kademelerce verilen kararların kesin veya kesinleşmiş olması veya kurullara derece derece ve müddeti içinde müracaat edilmemiş olması, bu itirazın incelenmesine ve reddine sebep teşkil etmeyecektir” ifadeleri kullanıldı.
anahaberyorum.com
