Başkan Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Ruhani görüşmesinden ortak hedef vurgusu çıktı: Bölgemizdeki çatışmaların sona erdirilmesi, Suriye’de halkın iradesine dayalı kalıcı barışın tesisi için Türkiye ve İran birlikte çalışacak.
Türkiye Başkanı Recep Tayyip Erdoğan başbaşa görüşmenin ardından düzenledikleri ortak basın toplantısında ikili siyasi ve ticari ilişkilerin yanı sıra bölgesel güvenlik konuları ve Suriye’nin toprak bütünlüğü üzerinde duruldu.
SONUÇ ALICI ADIMLAR
Erdoğan, İran’ın yaptırımlarla baskı altına alınmaya çalışıldığı dönemde gerçekleşen ziyaretin farklı bir önem taşıdığını belirterek “Karşılıklı üst düzey ziyaretlerimizde yakaladığımız bu ivmeyi her iki ülkenin de menfaatine hizmet edecek, sonuç alıcı adımlar olarak düşünüyorum” dedi.
Ruhani ile iki ülke arasındaki ikili ekonomik ve ticari ilişkileri, güncel, bölgesel gelişmeler başta olmak üzere ele aldıklarını bildiren Erdoğan, ikili ticaret hacminin 2017 yılında 11 milyar dolarken, bu rakamın 2018 ekim ayı itibarıyla 8 milyar dolar düzeyinde gerçekleştiğine dikkati çekti. İkili ticaret alanında hedef olarak belirledikleri 30 milyar dolara ulaşmak için çok daha fazla çalışılması gerektiğini vurgulayan Erdoğan, işadamları ve yatırımcılar için elverişli bir iş ortamının tesisi, iş çevrelerinin teşviki yönündeki çabaların devam ettiğini söyledi. İki ülke arasında sınır güvenliği konusunda teknik ve siyasi düzeyde iyi bir işbirliğinin söz konusu olduğunun altını çizen Erdoğan, “Son dönemde ilgili güvenlik kurullarımız arasında temasların artmış olmasından da memnunuz. Ülkemizin ve bölgemizin istikrarını ve güvenliğini hedef alan hiçbir oluşuma müsamaha göstermedik, göstermeyeceğiz. Bu konuda İran ile işbirliğimizi artırarak sürdürmek ve karşılaştığımız ortak hedefleri bertaraf etme noktasında irademiz tamdır. Bölgemizde yaşanan çatışmaların sona erdirilmesi, barış ortamının tesis edilmesi için Türkiye ve İran’ın atabileceği çok adımlar var” diye konuştu.
Erdoğan, bölgesel konularda İran ile işbirliğini, istişareleri bu doğrultuda derinleştireceklerini belirterek, şöyle devam etti:
İSTİKRARA ZARAR
“Bu işbirliğinin, müspet sonuçlarını Rusya Federasyonu’nun da katılımıyla oluşturulan Astana Süreci’nde başarmış bulunuyoruz. Çabalarımızı Suriye ve tüm Suriye halkını kucaklayacak, kalıcı bir barışın tesisi için artırmamız gerek. Öte yandan, Türkiye olarak kapsamlı ortak eylem planının tüm tarafların anlaşmaya sadık kalmalarıyla, planın devamının uluslararası barış ve güvenliğe hizmet ettiğine, edeceğine inanıyoruz. İran plan kapsamındaki taahhütlerini yerine getirdiği Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı tarafından bugüne kadar defalarca teyit edilmiştir. Hal böyleyken Amerika’nın anlaşmadan çekilmesini doğru bulmuyoruz. Biz, meselelerin dayatmalarla değil, angajmanla, karşılıklı müzakerelerle çözülmesinin taraftarıyız. ABD’nin İran’a yaptırım kararının bölge güvenliği ve istikrarını tehlikeye attığını, bunları desteklemediğimizi bir kez daha vurguluyorum. Bu yaptırımların ülkelerimiz arasındaki meşru ticari ilişkilere menfi etkilerini asgariye indirmek için her türlü tedbiri almaya hazırız. Bu yöndeki çalışmalarımız sürüyor.”
Erdoğan, komşuluk hukukunun, ülkelerin zor zamanlarında birbirine destek olmayı gerektirdiğini kaydederek, “İran’a yönelik haksız bulduğumuz baskıların yoğunlaştığı bu dönemde, kardeş İran halkının yanında durmaya devam edeceğiz. Köklü geçmişimizden ilham alan ilişkilerimizi geleceğe daha da güçlü bir şekilde taşıyacağımıza inanıyorum” ifadelerini kullandı.
ABD TERÖRİZM YAPIYOR
İran Cumhurbaşkanı Ruhani de Suriye’deki duruma ilişkin, “Suriye’nin kaderinin sadece Suriye halkı tarafından belirlenmesi lazım. Suriye’nin toprak bütünlüğüne herkes saygı duymalıdır ve bu konuda biz iki ülke tamamen hemfikiriz” dedi. ABD’nin ülkesine uyguladığı ambargoya ilişkin Ruhani, “Erdoğan ve hükümetine ABD’nin uyguladığı tek taraflı, kanunsuz ve zalimce ambargoların karşısındaki kesin ve açık tutumları için teşekkür ediyorum. Bu bütün ahlaka, ortak çıkarlara ve uluslararası hukuka aykırıdır. ABD’nin İran aleyhine uyguladığı bu eylem yüzde 100 terörist bir eylemdir” diye konuştu.
Rahle ve Kuran-ı Kerim hediye etti
Başkan Erdoğan, konuk cumhurbaşkanına makam odasındaki hediyeler hakkında bilgi verdi. Erdoğan, Ruhani’ye gül ağacından Rahle ve Kuran-ı Kerim hediye etti.
21 PARE TOP ATIŞI YAPILDI
Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’yi Başkanlık Külliyesi’nin ana giriş kapısında karşıladı. Erdoğan ve Ruhani’nin, tören alanındaki yerlerini almalarının ardından iki ülkenin milli marşları çalındı, 21 pare top atışı yapıldı. Ruhani, Muhafız Alayı Tören Kıtası’nı “Merhaba asker” diyerek selamladı. Törende, tarihte kurulan 16 Türk devletini temsil eden bayraklar ve askerler de yer aldı. İki ülke heyetlerinin takdimi sonrasında Erdoğan ve Ruhani, merdivenlerde Türkiye ve İran bayrakları önünde poz verdi.
YAPTIRIMLAR HEDEFİMİZE ASLA ENGEL OLMAMALI
Başkan Erdoğan ABD’nin İran yaptırımlarının iki ülkenin ticaret hacmini 30 milyar dolara çıkarma hedefine ulaşılmasını engellememesi gerektiğini söyledi.
Başkan Erdoğan Türkiye – İran İş Forumu’nda yaptığı konuşmada ABD(‘nin İran’a yönelik yaptırımlarının iki ülke arasındaki ticaret hacmini 30 milyar dolara çıkarma hedefine ulaşmaktan alıkaymasına izin verilmemesi gerektiğini vurguladı. Erdoğan özetle şunları söyledi:Hedefimiz İran ile ikili ekonomik ilişkilerimizi siyasi ilişkilerimizle aynı seviyeye çıkarmatır. İkili ticari hacmimizi 30 milyar dolar seviyesine çıkarmayı hedefliyoruz. Maalesef bu şu anki rakamlar hedeflediğimiz seviyenin oldukça altında kaldı.
TERCİHLİ TİCARET ANLAŞMASI
Cumhurbaşkanının bu ziyaretinin tercihli ticaret anlaşması konusunda dönüm noktası olduğunu düşünüyorum. Bugün gerek (İran Cumhurbaşkanlığı ofisi başkanı) Vaizi’ye gerekse (Maliye ve Hazine Bakanı) Albayrak’a talimatımızı verdik. Ve Ruhsar hanımla birlikte çalışmalarını yapmalarını istedik. Artık bunu bugün yarın bitirin dedik. Bunu artık haftalara yayarsak bu iş çok ağır gidiyor demektir. Bu işi hızlandırmamız lazım. Ve bu konuda bence buradan ayrılmadan ben değerli kardeşime bu talimatı yenilememizin gereğini ifade etmek istiyorum.
YAPTIRIMLARA KARŞI ÇIKIYORUZ
ABD’nin İran’a yönelik olarak uygulamaya koyduğu yaptırımlardır. ABD’nin yaptırım kararının bizi hedefimize ulaşmaktan alıkoymasını engellemek mecburiyetindeyiz. Yaptırımlara karşı çıktığımızı, İran halkını cezalandırmak anlamına geldiğini her platformda açıkça ifade ediyorum. Tek taraflı atılan bu adımın uluslararası işbirliğine ve güven ortamına zarar vereceğini muhataplarımıza söylüyoruz. İnsanlık barışa muhtaç, savaşa değil.
Yaptırımları kabul etmediğimizi, hiç kimsenin İran ile ticari ilişkilerimizi sonlandıracağını düşünmemesi gerektiğini tekrarlamak istiyorum. Yaptırımların özellikle bankacılık sisteminden kaynaklanan bazı belirsizliklere yol açtığının farkındayız. Her şeye rağmen bu sorunların çözüme kavuşabileceğine inanıyoruz. Bu konuda karşılıklı dayanışma çerçevesinde birlikte çalışma ve bir yol haritası oluşturma konusunda mutabık kaldık.
KOLAYLIKLAR BEKLİYORUZ
Çalışmalarımızın meyvelerini yakın zamanda almaya başlayacağımıza ve fırsata çevireceğimize inancım tamdır. Bugüne kadar 77 Türk firması özellikle söylüyorum… 77 Türk firması tarafından yaklaşık 1,5 milyar dolar civarında yatırım gerçekleştirilmiştir. Yaptırımlara uymayacaklarını açıklanan bir çok ülkenin şirketleri İran’dan çekilirken Türk firmaları faaliyetlere devam ediyorlar. Firmalarımızın bu yaklaşımlarıyla yatırımların koruması yanında yeni yatırımlar konusunda teşvik edilmeyi hak ettiklerini düşünüyorum. Tüm İranlı yetkililerden müteşebbislerimize teşvik edici kolaylıkları sağlamalarını özellikle istirham ediyorum. İkili ilişkilerimizin tüm boyutlarının hak ettiği seviyeye ulaşması için üzerimize düşenlere hazırız.”
