Yemen’de Husilerin Eylül 2014’te başkent Sana’yı ele geçirmesinden bu yana süren ve diğer kentleri de içine alan şiddet olaylarında en ağır bedeli çocuklar ödüyor. Küçük yaşta savaşın acı yüzüyle karşılaşan çocuklar, aynı anda birden fazla acıyı yaşıyor.
Yemen’de savaşın gölgesinde hayatları cehenneme çevrilen çocuklar, bir yandan ölüm korkusu, bir yandan açlık ve sefalet, bir yandan da hastalıklarla boğuşuyor.
Yemen’de Husilerin Eylül 2014’te başkent Sana’yı ele geçirmesinden bu yana süren ve diğer kentleri de içine alan şiddet olaylarında en ağır bedeli çocuklar ödüyor. Küçük yaşta savaşın acı yüzüyle karşılaşan çocuklar, aynı anda birden fazla acıyı yaşıyor.
Her 10 Dakikada 1 Çocuk Ölüyor
Yerel kaynaklar ve uluslararası kuruluşların raporlarından derlediğimiz kadarı ile Yemen’de Mart 2015’ten Eylül 2017’ye kadar insani yardıma muhtaç çocuk sayısı 11 milyon 300 bine ulaştı.
Bu, yaklaşık 14 milyon 304 bin çocuğun bulunduğu ülkede 18 yaş altındakilerin yüzde 79’unun insani yardıma muhtaç olduğu anlamına geliyor. Raporlara göre 8 milyon 100 bin çocuk orta dereceli, 386 bin ise vahim derecede kötü beslenme sıkıntısı çekiyor. Her 10 dakikada en az 1 çocuk, kötü beslenme, solunum yolu iltihabı, ishal gibi “engellenebilir sebeplerden” ötürü hayatını kaybediyor. Beş yaş altında 2 çocuktan biri, gelişim geriliği yaşıyor. Çocuklarda kötü beslenme ve ishal nedeniyle, geçen nisan ayından bu yana görülen kolera salgınında da artış yaşanıyor. Şüpheli kolera vakalarının yüzde 26’sı 5 yaş altı, yüzde 56’sı 18 yaş altı çocuklarda görülüyor. Bunun yanı sıra onlarca çocuk menenjit nedeniyle hayatını kaybederken, kızamık da özellikle daha geri kalmış kentlerde yayılıyor.
Ülkedeki iç savaş, çocukları sadece dolaylı olarak değil, doğrudan da etkiliyor. Yüzlerce çocuk şiddet olayları nedeniyle hayatını kaybediyor.
Yüzlercesi hukuka aykırı bir şekilde zorla silah altına alınıyor. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), eylül ayına kadar bin 700 çocuğun yaşamını yitirdiğini, 6 bin çocuğun yaralandığını, 18 yaş altı bin 600 çocuğun zorla silah altına alındığını açıklarken, rakamların bundan daha fazla olduğunu çok iyi biliyoruz.
Eğitim Hakkından Mahrum Kalıyorlar
Savaş, özellikle Husiler ve eski cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih yanlılarının kontrolü altındaki bölgelerde eğitim hayatını da sekteye uğrattı. Ülkede 166 binden fazla öğretmen meşru hükümet ve darbeciler arasındaki çatışmalar nedeniyle maaşlarının ödenmemesi yüzünden greve gitti. Meşru hükümet, Husileri eğitimi siyasileştirmek ve öğrenim programını bozarak, radikal fikirlerini dayatmakla suçlarken, Husiler bunu reddediyor.
Yemen’de eğitim sisteminin çökmek üzere olduğu uyarısında bulunan BM, 5 milyon çocuğun, öğretmenlerin maaşlarının ödenmemesi nedeniyle eğitim hayatından tamamen mahrum kalma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu aktardı.
Okul çağındaki 3 milyon 200 bin çocuk, eğitim desteğine ihtiyaç duyuyor. Bunlardan 1 milyon 100 bini savaşın ciddi zarara uğrattığı bölgelerde yaşıyor.
Okullar Kışlalara Dönüştürülüyor
Eğitim kurumları, savaş nedeniyle yıkılıyor ya da amacı dışında kullanılıyor.
Bazıları işgal edilerek, çatışan taraflarca askeri kışlalara, karargahlara ya da tutuklama merkezlerine dönüştürülürken, bazıları da sığınmacılar için barınaklara çevriliyor. OCHA’nın (United Nations Office For The Coordination Of Humanitarian Affairs) raporuna göre savaşta 2 bin 531 devlet okulu zarar gördü, işgal edildi ya da barınağa dönüştürüldü. Bu da 1 milyon 500 bin çocuğun eğitimden mahrum kalmasına neden oldu. Tüm bu binaların yeniden imarı için ise 1,5 milyar dolar gerekiyor.
Husilerin kalesi olarak görülen Sana, okulların en çok zarar gördüğü kentlerin başında geliyor.
Sa’da’da 237, Taiz’de 233, Sana’da 227 okul savaştan zarar gördü. Yıl başından bu yana 317 okul onarılırken, 180 okulun da tamiratı devam ediyor.
146 okul hala barınak olarak kullanılırken, 23’ü de silahlı grupların elinde bulunuyor.
Sığınmacıların %55’i Çocuk
OCHA’nın raporuna göre şiddet olayları nedeniyle 25 milyon nüfuslu Yemen’de 2 milyon 900 bin kişi evlerini terk ederek başka yerlere sığınmak zorunda kaldı. Bunların yüzde 55’i çocuklardan oluşuyor. Sığınmacı çocuklar, zor şartlar altında yaşıyor. 513 bin çocuk, okula gidemezken bir kısmı çalıştırılıyor. Sığınmacılar arasında 148 bin yetim çocuk bulunuyor.
