Ağustos ayı Türk ve dünya tarihi açısından çok önemli olayların yaşandığı bir aydır. Gerek Osmanlı tarihi gerek Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş sürecindeki Kurtuluş Savaşımızda çok önemli olaylar bu tarihte gerçekleşmiştir.
1 Ağustos 1571: Kıbrıs Adası’nın Osmanlı orduları tarafından fethi.
1 Ağustos 1920: Türk-Sovyet ordularının Nahçıvan’da birleşmesi.
1 Ağustos 1933: İstanbul Üniversitesi kuruldu.
1 Ağustos 1971: TÜSİAD kuruldu.
***
2 Ağustos 1914: Almanya ile Osmanlı İmparatorluğu arasında İttifak Antlaşması imzalandı.
2 Ağustos 1990: Irak ordusu, Kuveyt’i işgal etti.
***
4 Ağustos 1914: İngiltere, Almanya’ya savaş ilan etti.
4 Ağustos 1922: İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin liderlerinden ve Cihan Harbi’nin Harbiye Nazırı ve Başkomutan Vekili Enver Paşa, Tacikistan’da Bolşevik kuvvetleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybetti.
***
5 Ağustos 1921: Mustafa Kemal Atatürk, Başkomutan oldu.
5 Ağustos 1971: Türkiye, Çin Halk Cumhuriyeti’ni resmen tanıdı.
5 Ağustos 2013: FETÖ’nün kumpaslarından Ergenekon mahkemesi kararları açıklandı.
5 Ağustos 2014: Fethullahçı Terör Örgütü’ne bağlı polislere yönelik olarak İstanbul, Ankara ve Doğu illerinde yapılan operasyon kapsamında, 28 polis gözaltına alındı.
***
6 Ağustos 1919: Erzurum Kongresi kapandı. Mustafa Kemal Heyeti Temsiliye Başkanı oldu.
6 Ağustos 1945: ABD, Hiroşima’ya atom bombası attı.
***
7 Ağustos 1919: Erzurum Kongresi’nin sonuçlanması. Kongre sonrasında açıklanan bildiride, “Vatan bir bütündür, parçalanamaz” vurgusu yapıldı ve milli mücadelenin ilk temel metinlerinden biri açıklandı.
7 Ağustos 2016: İstanbul Yenikapı’da yapılan büyük mitingde Cumhurbaşkanı Erdoğan, muhalefet parti liderleri ve Genelkurmay Başkanı Akar birer konuşma yaparak 15 Temmuz darbe girişimini kınadı. Birlik mesajı verdiler. Mitinge kalabalık vatandaş kitlesi Türk bayraklarıyla katıldı.
***
8 Ağustos 1928: İstanbul Taksim Cumhuriyet Meydanı’ndaki Atatürk anıtı açıldı.
8 Ağustos 1964: Kıbrıs Erenköy Direnişi Anma Günü. Türk jetleri Kıbrıs üzerinde uçtu ve bazı hedefler bombaladı. Uçağı düşürülen Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel şehit oldu.
8 Ağustos 1988: İran- Irak Savaşı’nda ateşkes ilan edildi.
***
9/10 Ağustos 1915: 1. Anafartalar Zaferi.
9 Ağustos 1928: Harf İnkılabı başladı.
9 Ağustos 1945: ABD, Japonya’nın Nagazaki kentine atom bombası attı.
9 Ağustos 1994: Aydın Doğan, Hürriyet gazetesi ve grubunu satın aldı.
9 Ağustos 2015: Gazeteci ressam Fikret Otyam (89) hayatını kaybetti.
9 Ağustos 2016: Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, 24 Kasım 2015 uçak krizinden sonra Rusya Devlet Başkanı Vilademir Putin ile Petersburg’da ilk kez biraraya gelerek, iki ülke arasındaki ilişkelerin eskisinden daha ileriye taşınması konusunda anlaştı.
***
10 Ağustos 1557: İstanbul’da Süleymaniye Camisi tamamlandı. Mimarı, eserleri halen günümüze kadar uzanan Mimar Sinan’dı.
10 Ağustos 1920: Sevr Antlaşması imzalandı. Ankara Hükümeti anlaşmayı tanımadığını açıkladı.
***
11 Ağustos 1473: Birçok tarihçiye göre, döneme oranla kullanılan taktik, teknoloji ve insan gücü bakımından 15. yüzyılın en büyük savaşı olarak kabul edilen Otlukbeli Muharebesi yaşandı. Savaş iki Türk devleti olan Osmanlı İmparatorluğu ile Akkoyunlu Devleti arasında gerçekleşti.
11 Ağustos 1945: Japonya kayıtsız şartsız teslim oldu.
11 Ağustos 1961: İstanbul’da 92 yıldır hizmet veren tramvaylar kaldırıldı.
***
12 Ağustos 1930: Serbest Cumhuriyet Fırkası Fethi Okyar tarafından kuruldu.
12 Ağustos 1944: Tan gazetesi kapatıldı.
12 Ağustos 1999: Şair Can Yücel hayatını kaybetti.
12 Ağustos 2000: Kursk Denizaltı Faciası: Rusya Federasyonu Kuzey Filosu’nda görev yapan Kursk denizaltısı, Barents Denizi’nde yürüttüğü bir torpido eğitimi sırasında meydana gelen patlama sonucu battı. Denizaltıda bulunan 118 mürettebat hayatını kaybetti.
12 Ağustos 2018: Hazar Denizi Hukuki Statüsü Konvansiyonu 21 yıl süren müzakerelerin ardından Kazakistan’da kıyı ülkelerin liderleri tarafından imzalandı. Uzmanlar, konvansiyonda bu denizin tabanı ve taban altı sınırları ve kıyı ülkelerin arasında sınır bölgelerini kapsamadığını belirtildi.
12 Ağustos 2018: Mısırlı ünlü Marksist iktisatçı düşünür Samir Amin (87) Paris’te hayatını kaybetti.
***
13 Ağustos 1956: Türkiye’de ortaokullarda din dersi konuldu.
13 Ağustos 2014: Beşiktaş SK’nün efsane eski Başkanı Süleyman Seba (88) hayatını kaybetti.
***
14 Ağustos 1974: İkinci Kıbrıs Barış Harekâtı başladı.
14 Ağustos 2001: Adalet ve Kalkınma Partisi (Ak Parti) kuruldu.
14 Ağustos 2006: Hizbullah-İsrail arasındaki 33 Günlük Savaş sona erdi. İsrail ağır yenilgi aldı.
***
15 Ağustos 1945: Hindistan bağımsızlığına kavuştu.
15 Ağustos 1947: Pakistan, Hindistan’dan ayrılarak bağımsızlığını ilan etti.
15 Ağustos 1984: PKK terör örgütü, Eruh ve Şemdinli’de askeri karakollara saldırdı.
15 Ağustos 2012: Tiyatro sanatçısı Müşfik Kenter hayatını kaybetti.
15/17 Ağustos 2017: İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Hüseyin Bagiri, üç günlük resmi ziyaret için Türkiye’ye geldi. 1979 Devrimi’nden sonra ilk kez İranlı bir genelkurmay başkanı Türkiye’ye geldi. Gezide Irak’ta 25 Eylül 2017’de o dönem için ilân edilmesi beklenen gayrimeşru ‘Kürdistan’ bağımsızlık referandumu ve Türkiye ile İran arasında sınır güvenliği ve askeri işbirliği konusunda anlaşıldığı açıklandı.
***
16 Ağustos 1997: 28 Şubat 1997 tarihli MGK kararlarında yer alan 8 yıllık zorunlu eğitim yasallaştı.
***
17 Ağustos 1988: Pakistan Devlet Başkanı Ziya Ül Hak suikast sonucu öldürüldü.
17 Ağustos 1999: Büyük Marmara Depremi: 14 bin vatandaşımız hayatını kaybetti, 27 bin vatandaşımız da yaralandı.
17 Ağustos 2012: İstanbul Anadolu yakasının ilk metrosu Kadıköy-Kartal hattı Başbakan Erdoğan’ın katılımıyla resmen açıldı.
***
18/19 Ağustos 1953: Petrolü millileştiren İran Başbakanı Dr. Muhammed Musaddık, İngiliz ve ABD kumpası olan bir darbeyle devrildi. Darbe, İran’da 28 Mordad Darbesi olarak anılıyor.
***
19 Ağustos 1915: Şair Tevfik Fikret (48) hayatını kaybetti.
19 Ağustos 1919: Afganistan bağımsızlığını ilân etti.
19 Ağustos 1991: SSCB lideri Gorbaçov’a karşı başarısız bir darbe girişimi gerçekleşti.
***
20 Ağustos 1957: Kut’ul Amare Savaşı kahramanı Halil Kut Paşa (75) İstanbul’da hayatını kaybetti. Paşa, Enver Paşa’nın amcasıydı.
20 Ağustos 1968: Sovyet orduları, Çekoslovakya’nın başkenti Prag’a girdi.
20 Ağustos 2016: Gaziantep’in merkez Şahinbey İlçesi’nde sokakta gece yapılan düğünde kalabalığın arasına karışan canlı bomba terörist, üzerindeki patlayıcıyı infilak ettirdi. Saldırıda çoğu çocuk ve kadın 54 kişi hayatını kaybetti, 69 kişi de yaralandı. Saldırıyı IŞİD terör örgütünün yaptığı açıklandı.
***
21 Ağustos 1915: 2. Anafartalar Zaferi kazanıldı.
***
22 Ağustos 890: Filozof bilim insanı İbni Sina, Buhara’nın Afşana Köyü’nde dünyaya geldi.
22 Ağustos 1986: 3. Cumhurbaşkanı Celâl Bayar 103 yaşında hayatını kaybetti.
***
23 Ağustos 1514: Etkileri günümüze kadar uzanan Çaldıran Meydan Muharebesi gerçekleşti. Osmanlı padişahı Sultan I. Selim ile Safevi hükümdarı Şah I. İsmail arasında 23 Ağustos 1514’te, günümüzde İran sınırları içinde olan Maku şehri yakınında yer alan Çaldıran Ovası’nda yapılan savaş. Muharebe Osmanlı Ordusu’nun kesin zaferiyle sonuçlandı.
23 Ağustos 1921: Sakarya Meydan Savaşı başladı.
***
24 Ağustos 1516: Mercidabık zaferi… Yavuz Sultan Selim, 5 Haziran 1516’da Mısır seferine çıktı. 27 Temmuz günü Osmanlı Ordusu Mısır sınırına dayanmıştı. Mısır Sultanlığı’na bağlı Antep (18 Ağustos 1516) ve Besni (19 Ağustos 1516) kaleleri birer gün arayla teslim oldular. Ancak asıl savaş 24 Ağustos 1516’da Mercidabık’da oldu. Mısır Ordusu Osmanlıların ezici top ateşi karşısında fazla dayanamadı. Mısır hükümdarı Gansu Gavri ölü olarak bulundu. Kazanılan Mercidabık zaferi sonunda Suriye’nin kapıları Osmanlılara açılmış oldu.
24 Ağustos 1925: Şapka İnkılabı Kastamonu’da Mustafa Kemal tarafından başlatıldı.
24 Ağustos 2016: Fırat Kalkanı Harekatı başladı.
***
25 Ağustos 2000: Galatasaray futbol takımı, Real Madrid’i 2-1 yenerek Süper Kupayı kazandı.
25 Ağustos 2001: Musevi asıllı işadamı Üzeyir Garih, İstanbul Eyüp Mezarlığı’nda bıçaklanarak öldürüldü. Suikastla ilgili olarak Yener Yermez tutuklandı. Olayın sır perdesi tam aralanmadı.
25 Ağustos 2016: CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun içinde bulunduğu konvoya, Artvin Şavşat yolu üzerinde PKK militanları tarafından pusu kuruldu. Güvenlik güçlerinin müdahalesi üzerine çıkan çatışmada CHP heyetinden kimseye birşey olmazken; bir asker şehit oldu, 2 astsubay ise yaralandı.
***
26 Ağustos 1071: Türklerin Anadolu’ya mührünü sağlamlaştıran, Anadolu’nun vatan yapılmasının ilk adımı olan Malazgirt Zaferi kazanıldı.
26 Ağustos 1922: Kurtuluş Savaşımızın son büyük aşaması olan Büyük Taarruz başladı.
26 Ağustos 2016: Mardin’in Cizre ilçesinde sabah saatlerinde Emniyet Müdürlüğü binasına PKK tarafından yapılan bombalı saldırıda 11 polis şehit olurken 75’i polis 78 kişi yaralandı.
***
27 Ağustos 1922: Afyon’un kurtuluşu.
***
28 Ağustos 1789: Etkileri dünya çapında olan Fransız İhtilali’nde “İnsan ve Vatandaşlık Hakları Beyannamesi” ilân edildi.
28 Ağustos 2007: Ak Parti kurucusu ve Dışişleri Bakanı Abdüllah Gül, 11. Cumhurbaşkanı seçildi.
***
29 Ağustos 1521: Belgrad’ın Osmanlı orduları tarafından fethi.
***
30 Ağustos 1922: Büyük Zafer günü. İşgalci Yunan ordusu Eskişehir-Afyon Cephesi’nde bozguna uğratıldı. Türk ordusu İzmir’e ilerlemeye başladı.
30 Ağustos 1981: İran’da kanlı suikast: İran Cumhurbaşkanı Muhammed Ali Recai, Başbakan Muhammed Cevad Bahanor’un da aralarında bulunduğu bir grup devlet ricalinin katıldığı toplantıda patlayan bomba 72 kişinin ölümüne neden oldu.
***
31 Ağustos 1868: Galatasaray Lisesi kuruldu.
31 Ağustos 1876: Sultan V. Murat’ın akli dengesinin bozulması üzerine yerine Sultan Abdülhamid getirildi.
31 Ağustos 1925: Tayyare Bayramı.
31 Ağustos 1957: Malezya’nın bağımsızlık günü.
