Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra devletler arasındaki ihtilafların hukukun hakemliğinde, barışçıl yöntemlerle çözülmesi amacıyla Milletler Cemiyeti kuruldu. Ancak bu organizasyon İkinci Dünya Savaşı’nı önleyemedi. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra 26 Haziran 1945’te Birleşmiş Milletler Sözleşmesi imzalandı. Milletler Cemiyeti’nin yerini Birleşmiş Milletler aldı. Bu sözleşmenin önemli maddelerinden biri “kuvvet kullanma yasağı”dır. (2/4. madde)
Büyük devletler bu yasağı, taşeron terör örgütleriyle delmeye çalıştılar, çoğu kere başarılı oldular. Bu yeni süreçle birlikte, hafif silahlara ve el yapımı patlayıcılara sahip olan yerel terör örgütlerinin yerini konvansiyonel silahlara sahip “küresel terör örgütleri” almaya başladı. Küresel sistemin çıkarlarına uygun hareket etmeyen hükümetleri, o ülkedeki yerli işbirlikçileri eliyle devirmeye çalıştılar. İtalya’da (1948’de), İran’da (1953’te), Guatemala’da (1954’te), Haiti’de (1959’da), Ekvador’da (1961’de), Dominik Cumhuriyeti’nde (1963’te), Brezilya ve Endonezya’da (1964-65), Yunanistan’da (1967‘de), Şili’de (1973’te) gerçekleştirilen darbeler, ABD ve CIA patentli darbe ve müdahalelerden birkaçıdır.
İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra NATO’ya bağlı ülkelerde, komünizm tehdidine karşı kurulduğu söylenen “illegal yapılar” darbelerde son derece etkili bir rol oynadı. (Daniel Ganser, NATO’nun Gizli Orduları, Grifin Yay) ABD’nin, yakın geçmişte, Mısır’da hükümeti askeri darbe ile devirmesi, Türkiye’de 15 Temmuz darbe teşebbüsünde bulunması, bugünlerde Venezuela’da seçilmiş devlet başkanı Maduro’yu devirmeye çalışması, darbenin hâlâ tehdit ve darbe planlarının güncel olduğunu gösteriyor. 27-28 Şubat 2016 tarihinde İstanbul’da düzenlenen “Dünyada ve Türkiye’de Darbe Yargılamaları Sempozyumu”[1] bu sempozyuma katılanların sundukları tebliğler, darbelerin ABD yapımı olduğunu ortaya koymaktadır.
Türkiye’deki Darbeler Kimin Eseri?
Dünyanın pek çok ülkesinde darbe planlayan ve bunda başarılı olan ülkelerin Türkiye’deki darbelerde parmağının olmadığı söylenemez. Türkiye’deki bütün darbelerin ve darbe teşebbüslerinin arkasında ABD vardır. 1960, 1980, 28 Şubat darbeleri ve 15 Temmuz darbe teşebbüsü, ABD’nin eseridir. 1960 darbesinin ABD yapımı olduğu konusunda geniş bir mutabakat vardır. Gazeteci Serdar Turgut, “1960 darbesinin, Türkiye’nin sosyal ve siyasi yaşamında dinin etkisinin artamaya başlayacağı korkusu nedeniyle yapıldığını” söylemektedir. (Habertürk, 28.05.2012)
Önemli sebeplerinden biri, ABD’den umduğunu bulamayan Adnan Menderes’in Rusya’yla ilişki kurmak istemesidir. Ali Özek-Ramazan Yıldırım, “Adnan Menderes’in Ağustos ayında Rusya’ya yapacağı ziyareti nedeniyle Ekim ayında yapılması planlanan darbenin erkene alındığını” belirtmektedir. (Hüseyin Yağmur, 27 Mayıs Darbesini Kim Neden Yaptı? Yenisöz, 29.05.2017)
Adnan Menderes’i devirmeye karar veren ABD, Demokrat Parti’nin 1957 seçim zaferinden itibaren darbenin alt yapısını hazırlamaya başladı. ABD, Türk Silahlı Kuvvetleri üzerindeki mutlak hâkimiyetiyle yetinmedi, medya eliyle Demokrat Parti aleyhinde algı operasyonu yürüttü. Demokrat Parti ideolojisine karşı olanları ortak bir cephede toplayarak, onları yönlendirdi, yönetti ve 1960 darbesini gerçekleştirdi.
1980 darbesinden önce şiddet eylemleri ülke geneline yayılmak suretiyle darbe şartları olgunlaştırılmaya çalışılmıştır. Darbenin önde gelen generallerinden Bedrettin Demirel’in, “darbeyi bir yıl önce yapacaktık ama şartların olgunlaşmasını bekledik” sözleri, bu durumu ortaya koymaktadır. Orgeneral Tahsin Şahinkaya, 1980 darbesinden bir gün önce Türkiye’ye döndü, 12 Eylül darbesi yapıldı. 1980 darbesini ABD Başkanı Carter’a, “bizim çocuklar başardı” diye haber veren kişi, 1974’ten 1977 yılına kadar Türkiye’de görev yapan, daha sonra Washington’da ulusal güvenlik danışmanlığına getirilen Paul Henze’dir. (Mehmet Ali Birand, 12 Eylül Saat: 00:04, Milliyet Yayınları)
12 Eylül iddianamesi, 1980 darbe sürecini gayet güzel bir şekilde özetlemektedir. 28 Şubat darbesi ABD-İsrail ortak yapımı, 15 Temmuz da ABD’nin taşeronu FETÖ eliyle uygulamaya koyduğu başarısızlıkla sonuçlanan bir darbe teşebbüsüdür.
Av. Cüneyt TORAMAN
[1] 27-28 Şubat 2016 tarihinde (15 Temmuz darbe teşebbüsünden 4,5 ay önce) İstanbul Üniversitesi’nde gerçekleştirilen bu sempozyuma, çok sayıda darbelere maruz kalan Şili’den, Arjantin’den, İspanya’dan, Yunanistan’dan katılan temsilciler, darbelerin arkasında ABD’nin olduğunu ortaya koymuştur.
